Ciekawe i cenione opracowanie mitów starożytnego Egiptu. Czytałem je już dość dawno i z lektury niewiele pamiętam. Zostało mi jednak trochę notatek, które zapisywałem na gorąco, w trakcie czytania (z tego powodu są trochę skrótowe i nieco chaotyczne). Poniżej zamieszczam ich treść:
1) 4 tys. przed Chr. powstają dwa królestwa: Górny Egipt i Dolny Egipt, ok. 3600 przed Chr. łączą się.
2) Mity egipskie służą propagandzie rządzących, budowane często na kanwie legend. Mało zrozumiałe i odpychające już dla Greków. Okrutne, krwiożercze, np. bogowie gwałcą swoje matki, te się mszczą. Grecy nie akceptują również zwierzęcych wizerunków bóstw oraz ich natury. Bogowie egipscy, w przeciwieństwie do greckich, nie mają specjalizacji.
3) Najstarsze podania (jeszcze ludowe, nie kapłańskie) sięgają czasów tuż przed zjednoczeniem Egiptu. Nie ma jeszcze idei kosmicznego stwórcy. Jak wyjaśniano stworzenie? Geb (Ziemia) i Nut (Niebo) tworzą Słońce (Re). Nut co dzień wydaje je na świat i potem chroni w sobie przed nocą. Ludowość przed teologią.
4) Źródłem mitów dla nas teksty piramid odkryte w XIX i XX w., a także teksty zapisane na sarkofagach (wnętrza trumien). Ponadto inskrypcje w świątyniach, na murach za czasów Ptolemeuszy. Również słynny papirus Brennerin. Także „Księga umarłych”.
5) Ka to dusza, niematerialny sobowtór.
6) Heliopolis – miasto Boga Słońce. Wielka dziewiątka bogów z Heliopolis spłodzona przez Atum.
7) Memphis. Ptah, twórca wszechrzeczy, stwarza świat myślą i słowem. Koncepcja zintelektualizowana, teologiczna. Atum, Sahmed i inne bóstwa Memphis.
8) Hermopolis, miasto ośmiu bóstw, siedziba boga Thota, ibisa. Grecy utożsamiali go z Hermesem, ale dużo różnic.
9) Amon hermopolitański, a potem tebański. Bóg płodności. Amon znaczy ukryty. Rola Amona rosła w Tebach.
10) Misterium Ozyrysa. Ozyrys i Set. Bracia antagoniści. Dobry Ozyrys zabity przez Seta, a potem pomszczony przez swego syna Horusa. Nieszczęśliwa Izyda, żona Ozyrysa. Grecy próbowali utożsamiać Ozyrysa z Dionizosem. Potem Horus vs Set. Wieczna walka.
11) Mit o Ozyrysie znajduje swój szczególny wyraz w przekazie Plutarcha.
12) Horus vs Set. Geb ich godzi, rozdzielając między nich panowanie nad częściami Egiptu. Set dostaje Górny Egipt.
13) Oko Horusa. Gąszcz przeciwstawnych koncepcji.
14) Znajomość imienia dawała władzę nad osobowością bóstwa. Izyda była patronką magii, bo poznała imię Re.
1) 4 tys. przed Chr. powstają dwa królestwa: Górny Egipt i Dolny Egipt, ok. 3600 przed Chr. łączą się.
2) Mity egipskie służą propagandzie rządzących, budowane często na kanwie legend. Mało zrozumiałe i odpychające już dla Greków. Okrutne, krwiożercze, np. bogowie gwałcą swoje matki, te się mszczą. Grecy nie akceptują również zwierzęcych wizerunków bóstw oraz ich natury. Bogowie egipscy, w przeciwieństwie do greckich, nie mają specjalizacji.
3) Najstarsze podania (jeszcze ludowe, nie kapłańskie) sięgają czasów tuż przed zjednoczeniem Egiptu. Nie ma jeszcze idei kosmicznego stwórcy. Jak wyjaśniano stworzenie? Geb (Ziemia) i Nut (Niebo) tworzą Słońce (Re). Nut co dzień wydaje je na świat i potem chroni w sobie przed nocą. Ludowość przed teologią.
4) Źródłem mitów dla nas teksty piramid odkryte w XIX i XX w., a także teksty zapisane na sarkofagach (wnętrza trumien). Ponadto inskrypcje w świątyniach, na murach za czasów Ptolemeuszy. Również słynny papirus Brennerin. Także „Księga umarłych”.
5) Ka to dusza, niematerialny sobowtór.
6) Heliopolis – miasto Boga Słońce. Wielka dziewiątka bogów z Heliopolis spłodzona przez Atum.
7) Memphis. Ptah, twórca wszechrzeczy, stwarza świat myślą i słowem. Koncepcja zintelektualizowana, teologiczna. Atum, Sahmed i inne bóstwa Memphis.
8) Hermopolis, miasto ośmiu bóstw, siedziba boga Thota, ibisa. Grecy utożsamiali go z Hermesem, ale dużo różnic.
9) Amon hermopolitański, a potem tebański. Bóg płodności. Amon znaczy ukryty. Rola Amona rosła w Tebach.
10) Misterium Ozyrysa. Ozyrys i Set. Bracia antagoniści. Dobry Ozyrys zabity przez Seta, a potem pomszczony przez swego syna Horusa. Nieszczęśliwa Izyda, żona Ozyrysa. Grecy próbowali utożsamiać Ozyrysa z Dionizosem. Potem Horus vs Set. Wieczna walka.
11) Mit o Ozyrysie znajduje swój szczególny wyraz w przekazie Plutarcha.
12) Horus vs Set. Geb ich godzi, rozdzielając między nich panowanie nad częściami Egiptu. Set dostaje Górny Egipt.
13) Oko Horusa. Gąszcz przeciwstawnych koncepcji.
14) Znajomość imienia dawała władzę nad osobowością bóstwa. Izyda była patronką magii, bo poznała imię Re.
